1) Πρωτόκλιτα ἀσυναίρετα οὐσιαστικά.
Κλίνονται τὰ ἀρσενικὰ ποὺ λήγουν σὲ –ας ἤ –ης καὶ τὰ θηλυκὰ σὲ –α ἤ –η
α) παραδείγματα: ἀρσενικὰ σὲ –ας καὶ –ης
Θέμα: νεανια
Ἐνικὸς ἀριθμός
|
Πληθυντικὸς ἀριθμός
|
Δυϊκὸς ἀριθμός
| |
Ὀνομαστική
|
ὁ νεανίας
|
οἱ νεανίαι
|
τὼ νεανία
|
Γενική
|
τοῦ νεανίου
|
τῶν νεανιῶν
|
τοῖν νεανίαιν
|
Δοτική
|
τῷ νεανίᾳ
|
τοῖς νεανίαις
|
τοῖν νεανίαιν
|
Αἰτιατική
|
τὸν νεανίαν
|
τοὺς νεανίας
|
τὼ νεανία
|
Κλητική
|
ὦ νεανία
|
ὦ νεανίαι
|
ὦ νεανία
|
Θέμα: ποιητα
Ἐνικὸς ἀριθμός
|
Πληθυντικὸς ἀριθμός
|
Δυϊκὸς ἀριθμός
| |
Ὀνομαστική
|
ὁ ποιητής
|
οἱ ποιηταί
|
τὼ ποιητά
|
Γενική
|
τοῦ ποιητοῦ
|
τῶν ποιητῶν
|
τοῖν ποιηταῖν
|
Δοτική
|
τῷ ποιητῇ
|
τοῖς ποιηταῖς
|
τοῖν ποιηταῖν
|
Αἰτιατική
|
τὸν ποιητήν
|
τοὺς ποιητάς
|
τὼ ποιητά
|
Κλητική
|
ὦ ποιητά
|
ὦ ποιηταί
|
ὦ ποιητά
|
β) παραδείγματα θηλυκῶν σὲ –α (γεν. –ας)
Θέμα: ἀληθεια-
Ἐνικὸς ἀριθμός
|
Πληθυντικὸς ἀριθμός
|
Δυϊκὸς ἀριθμός
| |
Ὀνομαστική
|
ἡ ἀλήθεια
|
αἱ ἀλήθειαι
|
τὼ ἀληθεία
|
Γενική
|
τῆς ἀληθείας
|
τῶν ἀληθειῶν
|
τοῖν ἀληθείαιν
|
Δοτική
|
τῇ ἀληθείᾳ
|
ταῖς ἀληθείαις
|
τοῖν ἀληθείαιν
|
Αἰτιατική
|
τὴν ἀλήθειαν
|
τὰς ἀληθείας
|
τὼ ἀληθεία
|
Κλητική
|
ὦ ἀλήθεια
|
ὦ ἀλήθειαι
|
ὦ ἀληθεία
|
γ) παράδειγμα θηλυκοῦ σὲ –α (γεν. –ης)
Θέμα: γλωσσα-
Ἐνικὸς ἀριθμός
|
Πληθυντικὸς ἀριθμός
|
Δυϊκὸς ἀριθμός
| |
Ὀνομαστική
|
ἡ γλῶσσα
|
αἱ γλῶσσαι
|
τὼ γλώσσα
|
Γενική
|
τῆς γλώσσης
|
τῶν γλωσσῶν
|
τοῖν γλώσσαιν
|
Δοτική
|
τῇ γλώσσῃ
|
ταῖς γλώσσαις
|
τοῖν γλώσσαιν
|
Αἰτιατική
|
τὴν γλῶσσαν
|
τὰς γλώσσας
|
τὼ γλώσσα
|
Κλητική
|
ὦ γλῶσσα
|
ὦ γλῶσσαι
|
ὦ γλώσσα
|
δ) παράδειγμα θηλυκοῦ σὲ –η
Θέμα: κωμα
Ἐνικὸς ἀριθμός
|
Πληθυντικὸς ἀριθμός
|
Δυϊκὸς ἀριθμός
| |
Ὀνομαστική
|
ἡ κώμη
|
αἱ κῶμαι
|
τὼ κώμα
|
Γενική
|
τῆς κώμης
|
τῶν κωμῶν
|
τοῖν κώμαιν
|
Δοτική
|
τῇ κώμῃ
|
ταῖς κώμαις
|
τοῖν κώμαιν
|
Αἰτιατική
|
τὴν κώμην
|
τὰς κώμας
|
τὼ κώμα
|
Κλητική
|
ὦ κώμη
|
ὦ κώμαι
|
ὦ κώμα
|
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1) τὸ α στὴν κατάληξη –ας (σὲ ὁποιαδήποτε πτώση) εἶναι πάντοτεμακρόχρονο
2) ἡ γενικὴ τοῦ πληθυντικοῦ τονίζεται στὴ λήγουσα καὶ παίρνει περισπωμένη
3) ἀπὸ τὰ πρωτόκλιτα ἀρσενικὰ σὲ –ης σχηματίζουν τὴν κλητικὴ τοῦ ἐνικοῦ σὲ –α καὶ ὄχι σὲ –η : α) τὰ ἐθνικά: ὦ Σκύθα, β) ὅσα λήγουν σὲ –της καὶ τὰ σύνθετα (μὲ β΄συνθετικὸ ῥήμα) σὲ -άρχης, -μέτρης, -πώλης, -τρίβης, -ώνης, κτλ.: ὦ στρατιῶτα, ὦ γυμνασιάρχα, ὦ τελῶνα
4) στὰ πρωτόκλιτα θηλυκὰ ποὺ λήγουν σὲ –α: ἄν πρὶν τὴν κατάληξη αὑπάρχει σύμφωνο (ἐκτὸς ἀπὸ τὸ ῥ), τὸ α λέγεται μὴ καθαρό, εἶναι κανονικὰ βραχύχρονο καὶ στὴ γενικὴ καὶ δοτικὴ τοῦ ἐνικοῦ τρέπεται σὲ –η:ἡ μοῦσα, τῆς μούσης, τῇ μούσῃ κτλ.
2) Πρωτόκλιτα συνηρημένα οὐσιαστικά
Τὰ περισσότερα ἀπ’ τὰ πρωτόκλιτα οὐσιαστικὰ ποὺ πρὶν ἀπὸ τὸν χαρακτήρα ατοῦ θέματος ἔχουν ἄλλο α ἤ ε συναιροῦνται σὲ ὅλες τὶς πτώσεις
Παράδειγμα:
Θέμα: Ἑρμεα- = Ἑρμη-
Ἐνικὸς ἀριθμός
|
Πληθυντικὸς ἀριθμός
|
Δυϊκὸς ἀριθμός
| |
Ὀνομαστική
|
ὁ (Ἑρμέας) Ἑρμής
|
οἱ (Ἑρμέαι)Ἑρμαῖ
|
τὼ (Ἑρμέα)Ἑρμᾶ
|
Γενική
|
τοῦ (Ἑρμέου)
Ἑρμοῦ
|
τῶν (Ἑρμεῶν)Ἑρμῶν
|
τοῖν (Ἑρμέαιν)
Ἑρμαῖν
|
Δοτική
|
Τῷ (Ἑρμέα) Ἑρμῇ
|
τοῖς (Ἑρμίαις)Ἑρμαῖς
|
τοῖν (Ἑρμέαιν)
Ἑρμαῖν
|
Αἰτιατική
|
τὸν (Ἑρμέαν)Ἑρμῆν
|
τοὺς (Ἑρμέας)Ἑρμᾶς
|
τὼ (Ἑρμέα)Ἑρμᾶ
|
Κλητική
|
ὦ (Ἑρμέα) Ἑρμῆ
|
ὦ (Ἑρμέαι) Ἑρμαῖ
|
ὦ (Ἑρμέα)Ἑρμᾶ
|
Θέμα: μνάα- = μνᾶ-
Ἐνικὸς ἀριθμός
|
Πληθυντικὸς ἀριθμός
|
Δυϊκὸς ἀριθμός
| |
Ὀνομαστική
|
ἡ μνᾶ
|
Αἱ μναῖ
|
Τὼ μνᾶ
|
Γενική
|
Τῆς μνᾶς
|
Τῶν μνῶν
|
Τοῖν μναῖν
|
Δοτική
|
Τῇ μνᾶ
|
Ταῖς μναῖς
|
Τοῖν μναῖν
|
Αἰτιατική
|
Τὴν μνᾶν
|
Τὰς μνᾶς
|
Τὼ μνᾶ
|
Κλητική
|
ὦ μνᾶ
|
ὦ μναῖ
|
ὦ μνᾶ
|
