ΚΕΙΜΕΝΟ
Γ. ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗΣ
H ιδέα τής Ευρωπαϊκής Ένωσης (με διάφορες μορφές και περιεχόμενο) ξεκίνησε πολύ νωρίς, ήδη στην ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα, προχώρησε δειλά και αποσπασματικά, πέρασε από διάφορα στάδια και υπό διαφορετικές ιστορικές συνθήκες, αμφισβητήθηκε, αναθεωρήθηκε, αλλά μπόρεσε και ωρίμασε βαθμηδόν στις συνειδήσεις των λαών και των ηγετών των χωρών τής Ευρώπης. Έτσι έφτασε τελικά να αποτελεί σήμερα την αδιαμφισβήτητη και δυναμική πραγματικότητα που είναι γνωστή ως «Ευρωπαϊκή Ένωση». Αυτή η ιστορική διάσταση, αυτή η διαδικασία συνειδησιακής ωρίμασης (που πόρρω απέχει από μια συμβατική, ευκαιριακή και συμπτωματική συμπόρευση), πρέπει να αποτελεί σταθερό σημείο επιστημονικής και ιδεολογικής αναφοράς για την ιδέα τής Ενωμένης Ευρώπης και την πορεία τής ολοκλήρωσης αυτής τής ιδέας.
Εκπλήσσουν πραγματικά οι ομοιότητες (χωρίς να λείπουν βεβαίως και οι έντονες διαφορές) στα κίνητρα, στους σκοπούς και στις μορφές συμφωνίας που παρατηρούνται ανάμεσα στις συμπολιτειακές ενώσεις τής ελληνικής και ρωμαϊκής αρχαιότητας αφενός και στη σύμπηξη τής Ευρωπαϊκής Ένωσης αφετέρου. Είναι επίσης εκπληκτικό πόσο συνεκτικά λειτούργησε μια θρησκεία, ο Χριστιανισμός, με τις δικές του αξίες, στη συνένωση των νέων λαών που συνδιαμόρφωσαν στους μεσαιωνικούς χρόνους τις τύχες τής Ευρώπης, αλλά και πόσες συγκρούσεις και θρησκευτικούς πολέμους προκάλεσε ο θρησκευτικός φανατισμός. Κι ωστόσο, η χριστιανική διδασκαλία από κοινού με τον ορθό λόγο και τους παραδοσιακούς θεσμούς τής ελληνορωμαϊκής αρχαιότητας έφεραν κοντά τους λαούς τής Ευρώπης μέσα από τη βαθμιαία συνειδητοποίηση κοινών αρχών και αξιών.
Βεβαίως, όλους αυτούς τους αιώνες (από την αρχαιότητα μέχρι και όλον τον μεσαίωνα), οι φιλοδοξίες διαφόρων ηγετών και ηγεμόνων δυναστικών οίκων να επεκτείνουν την κυριαρχία τους σε ευρύτερες μάζες πληθυσμού και σε μεγαλύτερες γεωγραφικές εκτάσεις προκάλεσαν σφοδρές συγκρούσεις που τραυμάτισαν την ενότητα και κλόνισαν την ειρήνη στην Ευρώπη. Ουδέν, όμως, κακόν αμιγές καλού. Οι απώλειες σε ζωές, οι καταστροφές, οι ερημώσεις, οι ενοχές, η ανάγκη αποτροπής των συγκρούσεων οδήγησαν βαθμηδόν σε επιμέρους συμμαχίες και ενώσεις. Μετά δε από τα δεινά που επισώρευσαν στην Ευρώπη οι δύο Παγκόσμιοι Πόλεμοι, η ανάγκη για μια κοινή βάση αρχών, κανόνων και μορφών πολιτικής συμπεριφοράς που θα επέτρεπαν την υπέρβαση των αντιθέσεων και μια ουσιαστική συνένωση των Ευρωπαϊκών λαών οδήγησε σταδιακώς στο «πολιτικό θαύμα» τής Ενωμένης Ευρώπης που βιώνουμε σήμερα. Μεγάλες πολιτικές μορφές τής Ευρώπης συνέλαβαν και πραγματοποίησαν το όραμα τής Ευρωπαϊκής Ένωσης: ο Robert Schuman, o Jean Monet, o Paul Henri Spaak, αλλά και ο Charles de Gaulle, o Winston Churchill, o Konrad Adenauer και πολλοί άλλοι. Για την Ελλάδα, η πολιτική φυσιογνωμία που συνέλαβε και αγωνίστηκε σκληρά για την ένταξη τής Ελλάδος στην Ενωμένη Ευρώπη υπήρξε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Την πολιτική του συνέχισε ο Ανδρέας Παπανδρέου και, με ιδιαίτερη επιτυχία, ο Κώστας Σημίτης.
Έχει λεχθεί ότι η Ευρώπη είναι «η ήπειρος των αντιφάσεων». Ωστόσο, η Ευρώπη των αντιφάσεων - των συνενώσεων δηλαδή αλλά και των συγκρούσεων, τής χριστιανικής αγάπης αλλά και των θρησκευτικών πολέμων, τής δημοκρατίας αλλά και των ολιγαρχικών έως και φασιστικών καθεστώτων, τής ειρήνης αλλά και των άγριων πολέμων, τού πιο σημαντικού πολιτισμού στις τέχνες και στα γράμματα αλλά και ενός φάσματος ασύλληπτης βαρβαρότητας - αυτή η Ευρώπη των αντιφάσεων είναι και αυτή που κατόρθωσε, περνώντας από πολλά στάδια εξέλιξης, να φθάσει στην Ενωμένη Ευρώπη των αρχών τού 21ου αιώνα, στην Ευρώπη των 25 με μια σταθερή πορεία προς την ολοκλήρωση.
H ιστορικότητα τής ιδέας τής Ευρώπης από κοινού με τη γνώση των σφαλμάτων, των αδυναμιών και των αποτυχιών τού παρελθόντος μπορούν να βοηθήσουν σε ακόμη μεγαλύτερη συνειδητοποίηση τής ουσίας τής Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία θα πρέπει κάποτε να διδαχθεί και στα σχολεία της Ευρώπης για να εδραιωθεί στις ψυχές των νέων ανθρώπων. Έχουμε πολύ δρόμο ακόμη για μια ποιοτική ένωση των ευρωπαϊκών χωρών, η οποία θα σέβεται τις ιδιαιτερότητες των κρατών-μελών, τη γλώσσα, την παράδοση, την ιδιοπροσωπία κάθε ευρωπαϊκού λαού, την πολιτισμική πολυμορφία της Ευρώπης, ενώ παράλληλα θα καλλιεργεί, θα βαθαίνει και θα αναδεικνύει ό,τι ενώνει τους Ευρωπαίους και ό,τι τους διακρίνει ιστορικά από άλλους σύγχρονους πολιτισμούς.
Ο καίριος χώρος για τη συνειδητοποίηση τής ουσίας τής Ενωμένης Ευρώπης και για μια ποιοτική βίωση αυτής τής ουσίας είναι - μη το ξεχνάμε - ο χώρος τής Παιδείας. Οι ιδέες, οι αρχές και οι αξίες περνούν μέσα από την Εκπαίδευση, τη σχολική και την ανώτατη. Εκεί φύονται, καλλιεργούνται, συνειδητοποιούνται, αποκτούν βάθος, ουσία και συνέχεια. H ευρωπαϊκή διάσταση τής Παιδείας πρέπει να αρχίσει από τα Πανεπιστήμια, στην κατάρτιση των αυριανών εκπαιδευτικών τής Γενικής Εκπαίδευσης, για να περάσει σωστά, ουσιαστικά και διαθεματικά στη μόρφωση και διαμόρφωση των αυριανών πολιτών τής Ενωμένης Ευρώπης. Θεωρώ, μάλιστα, ιδιαίτερα σημαντικό ότι τα Πανεπιστήμια τής Ευρώπης έχουν πεισθεί και ενθαρρύνουν συστηματικά τη διακινητικότητα (mobility) των φοιτητών, τη μετάβαση και φοίτησή τους (για μερικά εξάμηνα και με αναγνώριση αυτής τής φοίτησης) σε άλλα πανεπιστήμια τής Ευρώπης. Κι αυτό σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο. Όπως είναι σημαντική και η δυνατότητα - που αρχίζει να διαφαίνεται - απόκτησης κοινών πανεπιστημιακών πτυχίων ή και μεταπτυχιακών τίτλων. H συμφοίτηση και συνεργασία των νέων σ' ένα κατ' εξοχήν πνευματικό πεδίο που είναι η κατάκτηση τής επιστήμης δημιουργεί τους καλύτερους όρους για μια ποιοτική βίωση τής Ένωσης.
(Από την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ , 2004)
ΘΕΜΑΤΑ
Α. Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου σε 120 περίπου λέξεις.
Μονάδες 25
Β1. Να τιτλοφορήσετε το κείμενο.
Μονάδες 5
Β2. Να βρείτε τις νοηματικές-λογικές σχέσεις με τις οποίες συνδέονται οι παράγραφοι του κειμένου (αλληλουχία) και κατόπιν να αξιολογήσετε την αλληλουχία.
Μονάδες 8
Β3. Να αναγνωρίσετε το ρόλο που διαδραματίζει στη δομή του κειμένου η τελευταία παράγραφος.
Μονάδες 6
Β4. Να γράψετε ένα συνώνυμο και αντώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: αποσπασματικά, κίνητρα, φανατισμός, σέβεται, κατάρτιση
Μονάδες 5
Β5. Να αναπτύξετε σε μία παράγραφο 80 έως 100 λέξεων τη φράση:
«H συμφοίτηση και συνεργασία των νέων σ' ένα κατ' εξοχήν πνευματικό πεδίο που είναι η κατάκτηση τής επιστήμης δημιουργεί τους καλύτερους όρους για μια ποιοτική βίωση τής Ένωσης.»
Μονάδες 11
Γ. Συμμετέχετε στη Βουλή των Εφήβων, και ειδικότερα στην Επιτροπή για θέματα Παιδείας, και έχετε αποφασίσει στην εισήγησή σας να μιλήσετε για τους στόχους που πρέπει να θέσει η εκπαίδευση μέσα στο νέο περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί με την ένταξη της χώρας μας στην Ενωμένη Ευρώπη και οι οποίοι σχετίζονται με τη διπλή ιδιότητα που έχουν πλέον οι μαθητές, ως Έλληνες και Ευρωπαίοι πολίτες. Να συντάξετε τη σχετική εισήγηση, η οποία δεν πρέπει να ξεπερνά τις 600 λέξεις (προσχεδιασμένος προφορικός λόγος).
Μονάδες 40
