Α. Κείμενο:
Κων/νος Καβάφης, «Μελαγχολία του
Ιάσωνος Κλεάνδρου,
ποιητού εν Κομμαγηνή. 595 μ.Χ.»
Το γήρασμα του σώματος και της μορφής μου
είναι πληγή από φρικτό μαχαίρι.
Δεν έχω εγκαρτέρησι καμιά.
Εις σε προστρέχω Τέχνη της Ποιήσεως,
πού κάπως ξέρεις από φάρμακα·
νάρκης του άλγους δοκιμές, εν Φαντασία και Λόγω.
Είναι πληγή από φρικτό μαχαίρι. –
Τα φάρμακα σου φέρε Τέχνη της Ποιήσεως,
πού κάμνουνε - για λίγο - νά μη νοιώθεται ή πληγή.
(1921)
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Α1. Τρία από τα βασικά γνωρίσματα της ποίησης του Κ. Καβάφη είναι η
πεζολογία, η ιδιότυπη γλώσσα και η χρήση συμβόλων. Για το κάθε ένα από
τα παραπάνω γνωρίσματα να γράψετε ένα αντίστοιχο παράδειγμα από το
ποίημα που σας δόθηκε.
Μονάδες 15
Β1. Στο ποίημα, σύμφωνα με τον Στέφανο ∆ιαλησμά, «έχουμε ένα δυσανάλογα
μεγάλο τίτλο (με προσεκτικά τοποθετημένη στίξη, ώστε να προβάλλει τα
μέρη από τα οποία απαρτίζεται) που υποστηρίζει και συμπληρώνει
ποικιλοτρόπως το ποίημα». Να τεκμηριώσετε την παραπάνω άποψη
αιτιολογώντας τη συγκεκριμένη επιλογή του τίτλου από τον ποιητή.
Μονάδες 20
Β2. Να επισημάνετε στο ποίημα τέσσερα διαφορετικά εκφραστικά μέσα (μονάδες
8) και να ερμηνεύσετε τη λειτουργία τους (μονάδες 12).
Μονάδες 20
Γ1. Να σχολιάσετε τους παρακάτω στίχους σε ένα κείμενο 100 - 120 λέξεων:
Εις σε προστρέχω Τέχνη της Ποιήσεως,
πού κάπως ξέρεις από φάρμακα·
νάρκης του άλγους δοκιμές, εν Φαντασία και Λόγω.
Μονάδες 25
∆1. Να συγκρίνετε ως προς το περιεχόμενο το ποίημα του Κ. Καβάφη
Μελαγχολία του Ιάσωνος Κλεάνδρου ποιητού εν Κομμαγηνή, 595 μ.Χ. με το
παρακάτω ποίημα του Τ. Λειβαδίτη Αυτοβιογραφία, εντοπίζοντας (μονάδες
5) και σχολιάζοντας (μονάδες 15) τρεις ομοιότητες και δύο διαφορές μεταξύ
των δύο ποιημάτων.
Μονάδες 20
Τάσος Λειβαδίτης: Αυτοβιογραφία
Άνθρωποι που δε γνώρισα ποτέ μου δώσαν το αίμα μου
και τ’ όνομά μου,
στην ηλικία μου χιονίζει, χιονίζει αδιάκοπα
μια κίνηση πάντα σα νάθελα να προφυλαχτώ
απόνα χτύπημα
δίψασα για όλη τη ζωή, κι όμως την άφησα
για ν’ αρπαχτώ απ’ τα πελώρια αγκάθια της αιωνότητας,
η σάρκα μου ένας επίδεσμος γύρω απ’ το αυριανό μου τίποτα
κανείς δεν μπορεί να με βοηθήσει στον πόνο μου
εκτόςαπ’ τον ίδιο μου τον πόνο ⎯ είμαι εδώ, ανάμεσά σας,
κι ολομόναχος,
κ’ η ποίηση σα μια μεγάλη αλήθεια, που την ανακαλύπτεις ύστερ’ από χρόνια,
όταν δεν μπορεί να σου χρησιμέψει πια σε τίποτα.
Επάγγελμά μου: το ακατόρθωτο.
Τάσος Λειβαδίτης, Ποίηση, τ. 1, Αθήνα, Εκδόσεις Κέδρος, 2003, σ. 429
