ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΕΓΚΛΙΣΗ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΦΩΝΗΣ
|
|
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ
|
ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ
|
λύ – ω
λύ – εις
λύ – ει
λύ – ομεν
λύ – ετε
λύ – ουσι(ν)
|
λύ – σ - ω
λύ – σ - εις
λύ – σ - ει
λύ – σ - ομεν
λύ – σ - ετε
λύ – σ - ουσι(ν)
|
ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ
|
ΑΟΡΙΣΤΟΣ
|
ἔ - λυ – ον
ἔ - λυ – ες
ἔ - λυ – ε
ἐ- λύ – ομεν
ἐ - λύ – ετε
ἔ- λυ – ον
|
ἔ - λυ – σ - α
ἔ - λυ – σ - ας
ἔ - λυ – σ – ε
ἐ - λύ – σ - αμεν
ἐ - λύ – σ - ατε
ἔ - λυ – σ - αν
|
ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ
|
ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ
|
λέ – λυ – κ - α
λέ – λυ – κ - ας
λέ – λυ – κ - ε
λε – λύ – κ - αμεν
λε – λύ – κ - ατε
λε – λύ – κ - ασι(ν)
|
ἐ - λε – λύ – κ - ειν
ἐ - λε – λύ – κ – εις
ἐ - λε – λύ – κ – ει
ἐ - λε – λύ – κ - εμεν
ἐ - λε – λύ – κ - ετε
ἐ - λε – λύ – κ - εσαν
|
Παρατηρήσεις (κανόνες ορθογραφίας)
Μέλλοντας
1. π, β, φ, πτ + σ = ψ: π.χ. βλάπτω = βλάψω
2. κ, γ, χ, ττ, σς + σ = ξ: π.χ. διώκω = διώξω
3. τ, δ, θ, ζ + σ =φεύγουν και μένει το –
σ - : π.χ. κιθαρίζω = κιθαρίσω
Παρατατικός & Αόριστος
Προσοχή!
Αύξηση έχει μόνο
η οριστική παρατατικού, Αορίστου & Υπερσυντελικου
1. α = η: π.χ. άκούω = ἤκουον & ἤκουσα
2. ε = η: π.χ. ἐτοιμάζω = ἠτοίμαζον & ἠτοίμασα
3. αι = ᾐ: π.χ. αἰκίζω = ἤκιζον & ἤκισα
4. ει = ᾐ: π.χ. εἰκω = ᾖκον & ᾖξα
5. αυ = ηυ: π.χ. αὐγάζω = ηὔγαζον & ηὔγασα
6. ευ = ηυ: π.χ. εὐαγγελίζω = ηὐαγγέλιζον & ηὐαγγέλισα
7. ο = ω: π.χ. ὁρίζω = ὥριζον & ὥρισα
8. οι = ᾠ: π.χ. οἰκίζω = ᾤκιζον & ᾤκισα
9. ι =ι: π.χ. ἰκετεύω = ἰκέτευον & ἰκέτευσα
10. υ = υ: π.χ. ὑστερίζω = ὑστέριζον & ὑστέρισα
11. ῥ= ἐρρ-: π.χ. ῥαντίζω = ἐρράντιζον & ἐρράντισα
Παρακείμενος & Υπερσυντέλικος
1. χ = κε: π.χ. χορεύω = κεχόρευκα & ἐκεχορεύκειν
2. φ = πε: π.χ. φύω = πέφυκα & ἐπεφύκειν
3. θ = τε: π.χ. θύω = τέθυκα & ἐτεθύκειν
4. ψ, ξ, δύο και πάνω σύμφωνα= ἔ: π.χ. ψαύω = ἔψαυκα & ἐψαύκειν
5. α = η: π.χ. άθροίζω = ἤθροικα & ἠθροίκειν
6. ε = η: π.χ. ἐλπίζω = ἤλπικα & ἠλπίκειν
7. αι = ᾐ: π.χ. αὶσχύνω =ᾔσχυκα & ᾐσχύκειν
8. ει = ᾐ: π.χ. εἰλύω =ᾔλυκα & ἠλύκειν
9. αυ = ηυ: π.χ. αὐξάνω = ηὔξηκα & ηὐξήκειν
10. ευ = ηυ: π.χ. εὐτυχῶ =ηὐτύχηκα & ηὐτυχήκειν
11. ο = ω: π.χ. ὁμιλῶ = ὡμίληκα & ὡμιλήκειν
12. οι = ᾠ: π.χ. οἰκοδομῶ = ᾠκοδόμηκα & ᾠκοδομήκειν
13. ι = ι: π.χ. ἱδρύω = ἵδρυκα & ἱδρύκειν
14. υ = υ: π.χ. ὑβρίζω = ὕβρικα & ὑβρίκειν
15. ῥ= ἐρρ-: π.χ. ῥίπτω = ἔρριφα & ἐρρίφειν
16. π, β, φ,
πτ = φ: π.χ. τρίβω = τέτριφα & ἐτετρίφειν
17. κ, γ, χ, ττ,
σσ = χ: π.χ. τάττω = τέταχα & ἐτετάχειν
18. τ, δ, θ,
ζ = φεύγουν και μένει το – κ - : π.χ. σῴζω = σέσῳκα & ἐσεσῴκειν
Ασκήσεις εμπέδωσης
1. Σχηματίστε την οριστική όλων των χρόνων στο πρόσωπο που βρίσκεται ο
καθένας από τους παρακάτω τύπους:
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ
|
ΠΑΡΑΤΑΤ
|
ΜΕΛΛΟΝΤ.
|
ΑΟΡΙΣΤΟΣ
|
ΠΑΡΑΚΕΙΜ.
|
ΥΠΕΡΣΥΝΤ.
|
κελεύετε
|
|
|
|
|
|
βουλεύω
|
|
|
|
|
|
διαλύουσιν
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ἐπαιδεύσαμεν
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
γέγραφε
|
|
|
ἔταττον
|
|
|
|
|
χορεύομεν
|
|
|
|
|
|
|
|
φυλάξετε
|
|
|
|
πράττει
|
|
|
|
|
|
|
ἔθυες
|
|
|
|
|
|
|
|
ἐδίωξε
|
|
|
|
|
|
ἔπαυσα
|
|
|
ταράττομεν
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
πεφύτευκα
|
|
|
|
πείσουσιν
|
|
|
|
2. Να
σχηματίσετε τους τύπους του παρακειμένου και του υπερσυντε-
λικου των
παρακάτω ρημάτων στο πρόσωπο και στον αριθμό που
σας
ζητείται.
ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ
παιδεύω β΄
ενικό: …………………….. ………………………
κωλύω β΄
πληθυντικό: ……………………. ………………………
ἁλιεύω α΄
πληθυντικό: ……………………. ………………………
στρατεύω γ΄
πληθυντικό: ……………………. ………………………
σκευάζω α΄
ενικό: …………………….. ………………………
θαυμάζω β΄
ενικό: …………………….. ………………………
τρίβω γ΄
πληθυντικό: …………………….. ………………………
διώκω γ΄
ενικό: …………………….. ………………………
ῥίπτω α΄
πληθυντικό: …………………….
………………………
ἐλπίζω β΄
πληθυντικό: …………………….
………………………
3. Να βάλετε
τους υπόλοιπους τύπους της οριστικής ενεστώτα και
μέλλοντα
ενεργητικής φωνής στις ακόλουθες προτάσεις χρησιμο-
ποιώντας τα
αντίστοιχα ρήματα που είναι σε παρένθεση.
Ἐγὼ στρατεύω
/ στρατεύσω ἐπὶ τοὺς πολεμίους.
Σὺ …………. / …………….. δικαίως. (ἄρχω)
Οὗτος ……………
/ …………… ἐπιστολήν. (γράφω)
Ἡμεῖς ……………
/ ……………. τοὺς δικαστάς. (πείθω)
Ὑμεῖς ……………
/ …………….. τὸ πρέπον. (πράττω)
Οὗτοι …………….
/ ………………. ὑμᾶς. (βλάπτω)
Βοηθητικό ρήμα εἰμί = είμαι, υπάρχω
Ενεστώτας Παρατατικός
Οριστική Οριστική
εἰμί
εἶ ἐστί ἐσμέν ἐστέ εἰσίν |
ἦ
και ἦν
ἦσθα
ἦν
ἦμεν
ἦτε
ή ἦστε
ἦσαν
|
α. Ἐγώ ………… ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ
τέλος.
β.῾Ημεῖς ……….. προγόνων ἀγαθῶν.
γ.῾Υμεῖς ………….. σύμμαχοι.
δ.῾Η πόλις ἡμῶν ἀρχαιοτάτη ………….
ε. Οἱ ἄνθρωποι θνητοί ………...
β.῾Ημεῖς ……….. προγόνων ἀγαθῶν.
γ.῾Υμεῖς ………….. σύμμαχοι.
δ.῾Η πόλις ἡμῶν ἀρχαιοτάτη ………….
ε. Οἱ ἄνθρωποι θνητοί ………...