ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 6 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΤΡΕΙΣ (3)
Α1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα:
Tam prope a muris habemus hostem! Itaque cavete periculum, tutamini
patriam. Opibus urbis nolite confidere. Fiduciam, quae nimia vobis est,
deponite. Neminem credideritis patriae consulturum esse, nisi vos ipsi patriae
consulueritis. Mementote rem publicam in extremο discrimine quondam
fuisse!
…………………………………………………………………………………………
Bello Latino T. Manlius consul nobili genere natus exercitui Romanorum
praefuit. Is cum aliquando castris abiret, edixit ut omnes pugna abstinerent.
…………………………………………………………………………………………
Tum interrogavit filiam, utrum post aliquot annos cana esse mallet an
calva. Cum illa respondisset «ego, pater, cana esse malo», mendacium illi
pater obiecit: «Νon dubito quin calva esse nolis. Quid ergo non times ne istae
te calvam faciant?».
Μονάδες 40
Παρατηρήσεις
Β1. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμία από τις
παρακάτω λέξεις και φράσεις:
prope : τον υπερθετικό βαθμό
opibus : την ονομαστική πληθυντικού αριθμού
nimia : τον αντίστοιχο τύπο στο συγκριτικό
βαθμό
neminem : τη γενική ενικού αριθμού
ipsi : τη δοτική ενικού αριθμού στο θηλυκό
γένος
extremo : τον αντίστοιχο τύπο στο θετικό βαθμό
discrimine : την αιτιατική πληθυντικού αριθμού
nobili genere : την ονομαστική πληθυντικού αριθμού
exercitui : την αφαιρετική πληθυντικού αριθμού
omnes : την αφαιρετική ενικού αριθμού στο
θηλυκό γένος
illa : την ονομαστική ενικού αριθμού στο
ουδέτερο γένος
pater : τη γενική πληθυντικού αριθμού ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ – Γ΄ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ
ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 3 ΣΕΛΙ∆ΕΣ
istae : τη γενική πληθυντικού αριθμού στο ίδιο
γένος
te : τη δοτική πληθυντικού αριθμού στο
γ΄πρόσωπο.
Μονάδες 15
Β2. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους
παρακάτω ρηματικούς τύπους:
habemus : το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής
μέλλοντα στην ίδια φωνή
cavete : το σουπίνο και στους δύο τύπους
tutamini : τις μετοχές όλων των χρόνων στην αιτιατική
ενικού του αρσενικού γένους
nolite : το β΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής
παρατατικού
deponite : το γ΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής
παρακειμένου στην ίδια φωνή
natus : το απαρέμφατο του ενεστώτα
abiret : το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής
μέλλοντα
edixit : το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής
ενεστώτα στην ίδια φωνή
abstinerent : το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής
ενεστώτα στην ίδια φωνή
mallet : το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής
ενεστώτα
obiecit : το β΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής
παρατατικού στην άλλη φωνή
faciant : τον αντίστοιχο τύπο στην άλλη φωνή.
Μονάδες 15
Γ1α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων:
opibus, vobis, neminem, patriae (το 1ο
του κειμένου), fuisse, bello,
genere, aliquot, cana, illi, te.
Μονάδες 11
Γ1β. «Itaque cavete periculum»: να επαναδιατυπώσετε την πρόταση,
ώστε να εκφράζεται απαγόρευση και με τους δύο τρόπους.
Μονάδες 4
Γ2α. «quin calva esse nolis»: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης
(μονάδα 1), να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής της (μονάδα 1),
να δηλώσετε τη συντακτική της λειτουργία (μονάδα 1) και να
δικαιολογήσετε την έγκλιση και τον χρόνο εκφοράς της (μονάδα 1).
Μονάδες 4 ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ – Γ΄ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ
ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 3 ΣΕΛΙ∆ΕΣ
Γ2β. Να μετατρέψετε:
• τη μετοχή στη φράση «T. Manlius consul natus…» σε ισοδύναμη
δευτερεύουσα πρόταση (μονάδες 2).
• τη δευτερεύουσα πρόταση «Is cum aliquando castris abiret» σε
μετοχή (μονάδες 2).
Μονάδες 4
Γ2γ. «Tum interrogavit filiam, utrum post aliquot annos cana esse mallet an
calva»: να μετατρέψετε την πλάγια ερωτηματική πρόταση της
περιόδου σε ευθεία ερώτηση με όλους τους δυνατούς τρόπους ως
προς την εισαγωγή.
Μονάδες 7
ΟΔΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζομένους)
1. Στο εξώφυλλο να γράψετε το εξεταζόμενο μάθημα. Στο εσώφυλλο
πάνω-πάνω να συμπληρώσετε τα Ατομικά στοιχεία μαθητή. Στην
αρχή των απαντήσεών σας να γράψετε πάνω-πάνω την ημερομηνία
και το εξεταζόμενο μάθημα. Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο
τετράδιο και να μη γράψετε πουθενά στις απαντήσεις σας το όνομά
σας.
2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων
αμέσως μόλις σας παραδοθούν. Τυχόν σημειώσεις σας πάνω στα
θέματα δεν θα βαθμολογηθούν σε καμία περίπτωση. Κατά την
αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα
φωτοαντίγραφα.
3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα μόνο με μπλε ή
μόνο με μαύρο στυλό με μελάνι που δεν σβήνει.
4. Κάθε απάντηση τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή.
5. Διάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των
φωτοαντιγράφων.
6. Ώρα δυνατής αποχώρησης: 10.30 π.μ.
ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ KΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ
Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 6 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΤΡΕΙΣ (3)
Α1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα:
Tam prope a muris habemus hostem! Itaque cavete periculum, tutamini
patriam. Opibus urbis nolite confidere. Fiduciam, quae nimia vobis est,
deponite. Neminem credideritis patriae consulturum esse, nisi vos ipsi patriae
consulueritis. Mementote rem publicam in extremο discrimine quondam
fuisse!
…………………………………………………………………………………………
Bello Latino T. Manlius consul nobili genere natus exercitui Romanorum
praefuit. Is cum aliquando castris abiret, edixit ut omnes pugna abstinerent.
…………………………………………………………………………………………
Tum interrogavit filiam, utrum post aliquot annos cana esse mallet an
calva. Cum illa respondisset «ego, pater, cana esse malo», mendacium illi
pater obiecit: «Νon dubito quin calva esse nolis. Quid ergo non times ne istae
te calvam faciant?».
Μονάδες 40
Παρατηρήσεις
Β1. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμία από τις
παρακάτω λέξεις και φράσεις:
prope : τον υπερθετικό βαθμό
opibus : την ονομαστική πληθυντικού αριθμού
nimia : τον αντίστοιχο τύπο στο συγκριτικό
βαθμό
neminem : τη γενική ενικού αριθμού
ipsi : τη δοτική ενικού αριθμού στο θηλυκό
γένος
extremo : τον αντίστοιχο τύπο στο θετικό βαθμό
discrimine : την αιτιατική πληθυντικού αριθμού
nobili genere : την ονομαστική πληθυντικού αριθμού
exercitui : την αφαιρετική πληθυντικού αριθμού
omnes : την αφαιρετική ενικού αριθμού στο
θηλυκό γένος
illa : την ονομαστική ενικού αριθμού στο
ουδέτερο γένος
pater : τη γενική πληθυντικού αριθμού ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ – Γ΄ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ
ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 3 ΣΕΛΙ∆ΕΣ
istae : τη γενική πληθυντικού αριθμού στο ίδιο
γένος
te : τη δοτική πληθυντικού αριθμού στο
γ΄πρόσωπο.
Μονάδες 15
Β2. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους
παρακάτω ρηματικούς τύπους:
habemus : το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής
μέλλοντα στην ίδια φωνή
cavete : το σουπίνο και στους δύο τύπους
tutamini : τις μετοχές όλων των χρόνων στην αιτιατική
ενικού του αρσενικού γένους
nolite : το β΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής
παρατατικού
deponite : το γ΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής
παρακειμένου στην ίδια φωνή
natus : το απαρέμφατο του ενεστώτα
abiret : το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής
μέλλοντα
edixit : το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής
ενεστώτα στην ίδια φωνή
abstinerent : το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής
ενεστώτα στην ίδια φωνή
mallet : το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής
ενεστώτα
obiecit : το β΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής
παρατατικού στην άλλη φωνή
faciant : τον αντίστοιχο τύπο στην άλλη φωνή.
Μονάδες 15
Γ1α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων:
opibus, vobis, neminem, patriae (το 1ο
του κειμένου), fuisse, bello,
genere, aliquot, cana, illi, te.
Μονάδες 11
Γ1β. «Itaque cavete periculum»: να επαναδιατυπώσετε την πρόταση,
ώστε να εκφράζεται απαγόρευση και με τους δύο τρόπους.
Μονάδες 4
Γ2α. «quin calva esse nolis»: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης
(μονάδα 1), να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής της (μονάδα 1),
να δηλώσετε τη συντακτική της λειτουργία (μονάδα 1) και να
δικαιολογήσετε την έγκλιση και τον χρόνο εκφοράς της (μονάδα 1).
Μονάδες 4 ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ – Γ΄ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ
ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 3 ΣΕΛΙ∆ΕΣ
Γ2β. Να μετατρέψετε:
• τη μετοχή στη φράση «T. Manlius consul natus…» σε ισοδύναμη
δευτερεύουσα πρόταση (μονάδες 2).
• τη δευτερεύουσα πρόταση «Is cum aliquando castris abiret» σε
μετοχή (μονάδες 2).
Μονάδες 4
Γ2γ. «Tum interrogavit filiam, utrum post aliquot annos cana esse mallet an
calva»: να μετατρέψετε την πλάγια ερωτηματική πρόταση της
περιόδου σε ευθεία ερώτηση με όλους τους δυνατούς τρόπους ως
προς την εισαγωγή.
Μονάδες 7
ΟΔΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζομένους)
1. Στο εξώφυλλο να γράψετε το εξεταζόμενο μάθημα. Στο εσώφυλλο
πάνω-πάνω να συμπληρώσετε τα Ατομικά στοιχεία μαθητή. Στην
αρχή των απαντήσεών σας να γράψετε πάνω-πάνω την ημερομηνία
και το εξεταζόμενο μάθημα. Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο
τετράδιο και να μη γράψετε πουθενά στις απαντήσεις σας το όνομά
σας.
2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων
αμέσως μόλις σας παραδοθούν. Τυχόν σημειώσεις σας πάνω στα
θέματα δεν θα βαθμολογηθούν σε καμία περίπτωση. Κατά την
αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα
φωτοαντίγραφα.
3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα μόνο με μπλε ή
μόνο με μαύρο στυλό με μελάνι που δεν σβήνει.
4. Κάθε απάντηση τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή.
5. Διάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των
φωτοαντιγράφων.
6. Ώρα δυνατής αποχώρησης: 10.30 π.μ.
ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ KΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ
