ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ
Α1. Τόσο κοντά στα τείχη έχουμε τον εχθρό! Φυλαχτείτε λοιπόν από τον κίνδυνο,
προστατέψτε την πατρίδα. Μην έχετε εμπιστοσύνη στις δυνάμεις της πόλης. Να
αποβάλετε την αυτοπεποίθηση, η οποία είναι υπερβολική σε σας. Κανείς να μην πιστέψετε
ότι θα φροντίσει για την πατρίδα, εάν εσείς οι ίδιοι δεν φροντίσετε για την πατρίδα. Να
θυμάστε ότι η πολιτεία βρέθηκε κάποτε στον έσχατο κίνδυνο!
Στο Λατινικό Πόλεμο ο Τ. Μάνλιος, ο ύπατος, καταγόμενος από αριστοκρατική γενιά, είχε
την αρχηγία του στρατού των Ρωμαίων. Αυτός, όταν κάποτε έφευγε από το στρατόπεδο,
διέταξε να απέχουν όλοι από τη μάχη.
Τότε ρώτησε την κόρη, αν μετά από μερικά χρόνια θα προτιμούσε να είναι ασπρομάλλα ή
φαλακρή. Όταν εκείνη απάντησε «εγώ, πατέρα, προτιμώ να είμαι ασπρομάλλα», ο
πατέρας πρόβαλε σε εκείνη ψεύτικο επιχείρημα: «Δεν αμφιβάλλω ότι δεν θέλεις να είσαι
φαλακρή. Γιατί λοιπόν δε φοβάσαι μήπως αυτές εδώ σε κάνουν φαλακρή;»
Β1. proxime
opes
magis nimia
nullius
ipsi
extero
discrimina
nobilia genera
exercitibus
omni
illud
patrum
istarum
sibi
B2. habento
cautum / cautu
tutantem, tutaturum, tutatum
nolles
deposuerit
nasci
abibunt
edic
abstineant
mavultis
obicereris/-re
fiant
Γ1α. opibus: αφαιρετική οργανική του μέσου στο confidere
vobis: δοτική προσωπική κτητική στο est
neminem: υποκείμενο στο consulturum esse (ετεροπροσωπία)
patriae: δοτική προσωπική χαριστική στο consulturum esse
fuisse: ειδικό απαρέμφατο, ως αντικείμενο στο mementote
bello: απρόθετη αφαιρετική του χρόνου στο praefuit
genere: απρόθετη αφαιρετική που δηλώνει καταγωγή στο natus
aliquot: επιθετικός προσδιορισμός στο annos
cana: κατηγορούμενο στο illa, μέσω του συνδετικού esse
illi: έμμεσο αντικείμενο στο obiecit
te: αντικείμενο στο faciant
Γ1β. itaque nolite cavere periculum
itaque ne caveritis periculum
Γ2α. quin calva esse nolis: δευτερεύουσα ουσιαστική πρόταση του quin, η οποία εισάγεται με το
quin (γιατί εξαρτάται από το non dubito που έχει τη σημασία δεν αμφιβάλλω) και λειτουργεί
συντακτικά ως αντικείμενο στο ρήμα εξάρτησης non dubito. Εκφέρεται με έγκλιση υποτακτική
γιατί το περιεχόμενο της πρότασης εκφράζει την πρόθεση του υποκειμένου του ρήματος της
κύριας πρότασης. Συγκεκριμένα χρόνου ενεστώτα (nolis), γιατί εξαρτάται από ρήμα αρκτικού
χρόνου (non dubito: ενεστώτας). Παρατηρείται ιδιομορφία στην ακολουθία των χρόνων, γιατί η
πρόθεση είναι ιδωμένη τη στιγμή που εμφανίζεται στο μυαλό του ομιλητή (συγχρονισμός της
κύριας με τη δευτερεύουσα πρόταση) και όχι τη στιγμή της πιθανής πραγματοποίησής της. Η
πρόταση αναφέρεται στο παρόν-μέλλον.
Γ2β. T. Manlius consul natus: αναλύεται σε δευτερεύουσα αναφορική πρόταση ως εξής:
T. Manlius consul, qui natus erat (ή natus est)
Is cum aliquando castris abiret: η δευτερεύουσα πρόταση μετατρέπεται σε μετοχή ως εξής:
Is aliquando castris abiens.
Γ2γ. Η δευτερεύουσα πλάγια ερωτηματική πρόταση μετατρέπεται σε ευθεία ερώτηση με
τους εξής τρόπους:
1. Utrum post aliquot annos cana esse mavis an calva?
2. Mavisne post aliquot annos cana esse an calva?
3. Mavis post aliquot annos cana esse an calva?
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ
Α1. Τόσο κοντά στα τείχη έχουμε τον εχθρό! Φυλαχτείτε λοιπόν από τον κίνδυνο,
προστατέψτε την πατρίδα. Μην έχετε εμπιστοσύνη στις δυνάμεις της πόλης. Να
αποβάλετε την αυτοπεποίθηση, η οποία είναι υπερβολική σε σας. Κανείς να μην πιστέψετε
ότι θα φροντίσει για την πατρίδα, εάν εσείς οι ίδιοι δεν φροντίσετε για την πατρίδα. Να
θυμάστε ότι η πολιτεία βρέθηκε κάποτε στον έσχατο κίνδυνο!
Στο Λατινικό Πόλεμο ο Τ. Μάνλιος, ο ύπατος, καταγόμενος από αριστοκρατική γενιά, είχε
την αρχηγία του στρατού των Ρωμαίων. Αυτός, όταν κάποτε έφευγε από το στρατόπεδο,
διέταξε να απέχουν όλοι από τη μάχη.
Τότε ρώτησε την κόρη, αν μετά από μερικά χρόνια θα προτιμούσε να είναι ασπρομάλλα ή
φαλακρή. Όταν εκείνη απάντησε «εγώ, πατέρα, προτιμώ να είμαι ασπρομάλλα», ο
πατέρας πρόβαλε σε εκείνη ψεύτικο επιχείρημα: «Δεν αμφιβάλλω ότι δεν θέλεις να είσαι
φαλακρή. Γιατί λοιπόν δε φοβάσαι μήπως αυτές εδώ σε κάνουν φαλακρή;»
Β1. proxime
opes
magis nimia
nullius
ipsi
extero
discrimina
nobilia genera
exercitibus
omni
illud
patrum
istarum
sibi
B2. habento
cautum / cautu
tutantem, tutaturum, tutatum
nolles
deposuerit
nasci
abibunt
edic
abstineant
mavultis
obicereris/-re
fiant
Γ1α. opibus: αφαιρετική οργανική του μέσου στο confidere
vobis: δοτική προσωπική κτητική στο est
neminem: υποκείμενο στο consulturum esse (ετεροπροσωπία)
patriae: δοτική προσωπική χαριστική στο consulturum esse
fuisse: ειδικό απαρέμφατο, ως αντικείμενο στο mementote
bello: απρόθετη αφαιρετική του χρόνου στο praefuit
genere: απρόθετη αφαιρετική που δηλώνει καταγωγή στο natus
aliquot: επιθετικός προσδιορισμός στο annos
cana: κατηγορούμενο στο illa, μέσω του συνδετικού esse
illi: έμμεσο αντικείμενο στο obiecit
te: αντικείμενο στο faciant
Γ1β. itaque nolite cavere periculum
itaque ne caveritis periculum
Γ2α. quin calva esse nolis: δευτερεύουσα ουσιαστική πρόταση του quin, η οποία εισάγεται με το
quin (γιατί εξαρτάται από το non dubito που έχει τη σημασία δεν αμφιβάλλω) και λειτουργεί
συντακτικά ως αντικείμενο στο ρήμα εξάρτησης non dubito. Εκφέρεται με έγκλιση υποτακτική
γιατί το περιεχόμενο της πρότασης εκφράζει την πρόθεση του υποκειμένου του ρήματος της
κύριας πρότασης. Συγκεκριμένα χρόνου ενεστώτα (nolis), γιατί εξαρτάται από ρήμα αρκτικού
χρόνου (non dubito: ενεστώτας). Παρατηρείται ιδιομορφία στην ακολουθία των χρόνων, γιατί η
πρόθεση είναι ιδωμένη τη στιγμή που εμφανίζεται στο μυαλό του ομιλητή (συγχρονισμός της
κύριας με τη δευτερεύουσα πρόταση) και όχι τη στιγμή της πιθανής πραγματοποίησής της. Η
πρόταση αναφέρεται στο παρόν-μέλλον.
Γ2β. T. Manlius consul natus: αναλύεται σε δευτερεύουσα αναφορική πρόταση ως εξής:
T. Manlius consul, qui natus erat (ή natus est)
Is cum aliquando castris abiret: η δευτερεύουσα πρόταση μετατρέπεται σε μετοχή ως εξής:
Is aliquando castris abiens.
Γ2γ. Η δευτερεύουσα πλάγια ερωτηματική πρόταση μετατρέπεται σε ευθεία ερώτηση με
τους εξής τρόπους:
1. Utrum post aliquot annos cana esse mavis an calva?
2. Mavisne post aliquot annos cana esse an calva?
3. Mavis post aliquot annos cana esse an calva?
