Σάββατο 9 Ιουνίου 2012

ΙΛΙΆΔΑ (Αχιλλέας- Αγαμέμνονας)

Η σύγκληση συμβουλίου αρχηγών και οι αποκαλύψεις του Κάλχα

0 ποιητής αναφέρει ότι ο λοιμός εδώ και εννιά μέρες έφερε πανωλεθρία στο στρατόπεδο των Αχαιών και ο Αχιλλέας συγκάλεσε συνέλευση όλου του στρατού, για να βρουν τρόπο ώστε να εντοπιστεί η αιτία του θανατικού και να απαλλαγούν από αυτό. 0 μάντης Κάλχας αποκάλυψε ότι η αιτία της οργής του Απόλλωνα και του θανατικού είναι η προσβολή του Χρύση από τον Αγαμέμνονα και η άρνηση του αρχιστράτηγου να δώσει τη Χρυσηίδα στον πατέρα της. Πρέπει λοιπόν να την επιστρέψει, και μάλιστα χωρίς λύτρα και κάνοντας μια ιερή θυσία. Αυτά τα λόγια του Κάλχα εξόργισαν τον Αγαμέμνονα.
0 Αγαμέμνονας ξεσπάει με οργή ενάντια στον Κάλχα κατηγορώντας τον ότι μόνο δυσάρεστα του προμαντεύει, όμως στη συνέχεια δηλώνει ότι, αφού είναι για το καλό του στρατού τους, θα πειθαρχήσει στην εντολή του δίνοντας πίσω τη Χρυσηίδα, παρόλο που γι' αυτόν είναι κάτι πολύ σημαντικό. Όμως για αντάλλαγμα της υποχώρησης του απαιτεί να του δοθεί άλλο τιμητικό δώρο (γέρας). Ο Αχιλλέας υπενθυμίζει στον Αγαμέμνονα ότι δεν υπάρχουν αμοίραστα λάφυρα και του υπόσχεται ότι, όταν κυριέψουν την Τροία, θα τον αποζημιώσουν με το παραπάνω. Όμως ο Αγαμέμνονας δε συμβιβάζεται, παρά αντιμετωπίζει με καχυποψία την πρόταση του Αχιλλέα και τονίζει ότι θα πάρει με τη βία το δώρο κάποιου άλλου αρχηγού. Τα λόγια του Αγαμέμνονα εξοργίζουν τον Αχιλλέα, ο οποίος του εκτοξεύει σκληρούς χαρακτηρισμούς και δηλώνει ότι κάτω από τέτοιες συνθήκες δεν έχει νόημα να πολεμάει, και μάλιστα σ' έναν πόλεμο που γίνεται για την τιμή των Ατρειδών. Δηλώνει λοιπόν ότι θα πάρει το στρατό του και θα φύγει. Όμως ο Αγαμέμνονας σκληραίνει περισσότερο τη στάση του. Αδιαφορώντας για την απειλή του Αχιλλέα, τον υποτιμά λέγοντας ότι δεν υπολογίζει τη δύναμή του και του δηλώνει προκλητικά ότι στη θέση της Χρυσηίδας θα του πάρει το δικό του λάφυρο, τη Βρισηίδα, για να αντιληφθούν όλοι τη δύναμη της εξουσίας του.

Τα όρια στο δίκιο και στο άδικο του Αγαμέμνονα και του Αχιλλέα

Η απόφαση του Αγαμέμνονα να αναπληρώσει τη Χρυσηίδα με άλλη γυναίκα είναι για τον ίδιο δικαιολογημένη, επειδή όπως αυτός υποχώρησε στο θέλημα του θεού, είναι υποχρεωμένοι και οι άλλοι να υποχωρήσουν στη δική του απαίτηση. 
Πράγματι είναι ταπεινωτικό για έναν αρχιστράτηγο να είναι ο μόνος που θα μείνει χωρίς λάφυρο όμως ο Αγαμέμνονας αποτελεί ειδική περίπτωση γιατί ο πόλεμος γίνεται για την τιμή της δικής του οικογένειας και επομένως δεν είναι δίκαιο να αδικήσει κάποιον άλλο αρχηγό, από αυτούς που ήρθαν να βοηθήσουν την οικογένεια του.
Από την άλλη, ο θυμός του Αχιλλέα είναι δικαιολογημένος γιατί ως πρωτοπαλίκαρο του αχαϊκού στρατού απαιτεί να αναγνωρίζεται η προσφορά του στο πεδίο της μάχης, Όμως ο Αγαμέμνονας όχι μόνο δεν τον τιμά όσο του αξίζει, αλλά αντίθετα τον αδικεί και τον προσβάλλει, απαιτώντας το δικό του λάφυρο και η αφαίρεση των λαφύρων θεωρούνταν προσβολή της τιμής του πολεμιστή. Επομένως, η έννοια της τιμής για τον Αχιλλέα συνδέεται με την αξία που έχει κάποιος ως πολεμιστής, ενώ για τον Αγαμέμνονα με το κύρος που του δίνει η εξουσία.